Poprzedni wpis dotyczący rehabilitacji stawu biodrowego był pewnego rodzaju „zajawką”. Było bardzo krótko z naciskiem na film. Dziś chcę wam troszkę bardziej przybliżyć temat endoprotezoplastyki (alloplastyki) stawu biodrowego.
Zabieg ten jest zabiegiem chirurgicznym, polegającym na „wymianie” naszych własnych elementów stawu (głowa kości udowej i/lub też panewka) na sztuczne. Najczęściej są to elementy z polietylenu, metalu lub ceramiki. Mogą być osadzane cementowo lub bezcementowo, czasem zdarzają się mieszane.
Alloplastyka dzięki swej technice, daje możliwość szybkiego rozpoczęcia rehabilitacji (pionizacja + chód o kulach).
CEL takiego zabiegu: poprawa jakości życia, poprzez zmniejszenie bólu i poprawę lokomocji – lepszy ruch w stawie.
Wskazania do zabiegu:
- Zaawansowane zmiany zwyrodnieniowe powodujące dolegliwości bólowe (pomimo farmakologii)
- Ograniczona sprawność życiowa – mały bez bólowy zakres ruchu w stawie (przykurcze mięśniowe i słaba siła mięśni).
- Zmiany zwyrodnieniowe spowodowane przez: RZS, ZZSK, urazami, złamaniami szyjki kości udowej, po jałowej martwicy głowy kości udowej (choroba Perthesa), dysplazje, choroby hormonalne lub metaboliczne.
Przeciwwskazania do zabiegu:
- Ciężkie choroby internistyczne (niewydolność krążeniowa lub któryś z organów, problemy z krzepliwością krwi, cukrzyca lub inne choroby endokrynologiczne)
- Infekcje bakteryjne
- Uczulenia na elementy endoprotezy
- Choroby psychiczne (przeciwwskazanie względne)
Jak to powstaje koksartoza (zwyrodnienie stawu biodrowego)?
Krótko mówiąc – długotrwale 😊
Trzeba sobie na to „zapracować”. Im człowiek starszy, tym chrząstka szklista w stawie jest mniej elastyczna i nie ma możliwości regeneracji w „taką samą”. Gorzej amortyzuje wstrząsy (dodając do tego nadwagę i brak ruchu) ulega uszkodzeniu oraz mazi w stawie nie jest wystarczająco dużo. Kość obudowana jest na powierzchniach stawowych tkanką chrzęstną. Gdy ta tkanka się „zużyje” następują pęknięcia i odsłonięcie elementów kostnych. Pojawia się przy tym ból, obrzęk i ocieplenie (elementy stanu zapalnego). Powtarzające się takie urazy utrudniają ograniczają dostęp krwi do kości, przez co kość obumiera i deformuje się.
Operacja:
Sam zabieg trwa ok 2-3h i jest on wykonywany w znieczuleniu ogólnym. Pacjent leży na zdrowszym boku. Miejsce przecięcia skóry jest uwarunkowane „dobry dostęp do stawu” dla operatora. Ważne jest aby nie uszkodzić istotnych struktur nerwowych, często kosztem mięśni lub więzadeł.
W większości endoprotezoplastyk preferowane są dostępy przednio-boczny wg Hardinga oraz tylno-boczny wg Kochera. Cięcie i blizna ma długość ok 20cm i idzie od kolca biodrowego przedniego do krętarza większego.
Powikłania pooperacyjne:
Tak, są. Jak przy każdym zabiegu mogą się takie pojawić. Podczas operacji może dość do pęknięcia lub złamania kości, uszkodzenie nerwów lub naczyń krwionośnych. We wczesnym okresie może dojść do zwichnięć, zakrzepów lub zatorów albo infekcji. Do późnych powikłań należy aseptyczne obluzowanie protezy, złamania, skostnienia okołostawowe, infekcje stawu lub zwichnięcia z nieprzestrzegania zaleceń.
Rehabilitacja:
Wykonywana pod okiem fizjoterapeuty oraz samodzielna w domu na podstawie nauczonych ruchów.
CELE: na początku stabilizacja protezy i zapobieganie jej przemieszczeniu, zapobieganie infekcjom pooperacyjnym, następnie odzyskanie siły funkcjonalnej w celu pionizacji, zmniejszenie przykurczy i zwiększenie zakresu ruchu.
W zależności od techniki operacyjnej przyjmuje się zasadę, że pacjent operowany z dostępu TYLNEGO i TYLNO-BOCZNEGO nie może zginać biodra powyżej 90o, przywodzić nogi poza linię środkową ciała oraz rotować nogi do wewnątrz.
Pacjent od wejścia PRZEDNIEGO nie może wykonywać wyprostu, przywiedzenia oraz rotacji zewnętrznej. Dlatego po operacji jeszcze w szpitalu a potem w domu zaleca się pacjentowi, aby miał klin lub dużą poduszkę między nogami (również w nocy).
W poprzednim filmie dotyczącym endoprotezy, zapobiegaliśmy zakrzepom oraz zapobieganie zanikom mięśniowych w kończynach dolnych. Ćwiczyliśmy również czucie głębokie, czyli propriocepcję – czyli czucie naszego ciała w przestrzeni i utrzymanie jego środka ciężkości.
Ćwiczenia pokazane na poniższym filmie, są ćwiczeniami celowanymi w II okres rehabilitacji, po kontroli i zgodzie lekarza. W przypadku bezcementowej protezy to czas ok miesiąca od operacji. Pamiętaj, żadne z ćwiczeń nie może prowokować i powodować bólu! Uczucie rozciągania TAK, ból NIE.
Jeżeli potrzebujesz rehabilitacji lub masażu, skontaktuj się z nami.
Fizjoterapia w gabinecie, z dojazdem do domu oraz on-line.
Punkt Rehabilitacji i masażu | Wrocław, pl. Teatralny 3 | piętro 1 lokal 10 (na końcu korytarza)